Last Updated on กุมภาพันธ์ 10, 2025 by admin
ต้นยี่โถ (Nerium oleander) เป็นไม้ดอกที่โดดเด่นด้วยช่อดอกสีสันสดใสหลากหลายเฉด เป็นที่นิยมปลูกประดับเพื่อความสวยงาม อย่างไรก็ตาม สิ่งสำคัญที่ต้องตระหนักถึงคือ ทุกส่วนของยี่โถมีสารพิษ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอข้อมูลที่จำเป็นและครอบคลุมเกี่ยวกับต้นยี่โถ ตั้งแต่ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ วิธีการปลูกและดูแลรักษาอย่างถูกต้อง ตลอดจนข้อควรระวังด้านความเป็นพิษ และประเด็นความเชื่อตามหลักฮวงจุ้ย เพื่อให้ผู้อ่านมีความเข้าใจที่รอบด้านและสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างเหมาะสม”
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของต้นยี่โถ
- ชื่อวิทยาศาสตร์: Nerium oleander
- วงศ์: Apocynaceae
- ชื่อสามัญ: Oleander, Rosebay
- ลักษณะทั่วไป: ยี่โถเป็นไม้พุ่มขนาดกลางถึงใหญ่ สูงได้ 2-5 เมตร ทรงพุ่มโปร่ง กิ่งก้านอ่อน ลำต้นและกิ่งก้านมีน้ำยางสีขาว
ลักษณะโดยรวม
ต้นยี่โถเป็นไม้พุ่มที่สามารถเติบโตได้ในระดับความสูงประมาณ 1–3 เมตร (บางแหล่งอาจระบุถึงความสูงได้ถึง 2–5 เมตร) ลักษณะของต้นมีความสวยงามในฐานะไม้ประดับ โดยเฉพาะเมื่อออกดอกในช่วงที่สดใส
- ลำต้น:
ลำต้นของต้นยี่โถมีความเรียบ สีเทา และมีลักษณะเป็นทรงพุ่ม เมื่อมีการตัดหรือแตกกิ่งจะเห็นน้ำยางสีขาวไหลออกมา น้ำยางนี้เป็นสารพิษที่มีคุณสมบัติเป็น cardiotonic glycosides (เช่น oleandrin) ซึ่งมีผลกระทบต่อระบบหัวใจ - ลักษณะผิว:
ผิวของลำต้นมีการแตกเป็นสะเก็ดเล็กน้อย บางครั้งอาจเห็นข้อปล้องชัดเจน โดยลักษณะนี้ช่วยให้ต้นสามารถทนต่อสภาพแวดล้อมที่รุนแรงได้
- ลักษณะใบ:
ใบของต้นยี่โถเป็นใบเดี่ยว มีรูปทรงรีหรือเรียว (เรียวในบางแหล่ง) โดยมีปลายและโคนใบที่แหลมและชัดเจน ความยาวอยู่ที่ประมาณ 15–17 เซนติเมตร และกว้างประมาณ 1.7–2.0 เซนติเมตร ขอบใบเรียบและไม่มีลวดลายพิเศษ ทำให้ใบมีความเงางามและเข้มข้นในสีเขียว - การจัดเรียง:
ใบจะเรียงกันเป็นแนวเวียนรอบข้อของลำต้นหรือบางครั้งอาจเรียงเป็นคู่ตรงข้ามกัน ขึ้นอยู่กับความแปรปรวนของสายพันธุ์ - รูปแบบดอก:
ดอกของต้นยี่โถออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง โดยมีการจัดเรียงเป็นกระจุกดอก ดอกสามารถมีลักษณะเป็นดอกซ้อนหรือดอกชั้นเดียว - สีของดอก:
สีของดอกมีความหลากหลาย ได้แก่ สีขาว สีชมพู สีแดง หรือสีเหลือง ซึ่งการเปลี่ยนแปลงของสีอาจขึ้นอยู่กับสายพันธุ์และสภาพแวดล้อม - ผล:
ผลของต้นยี่โถเป็นฝักคู่ รูปทรงกระสวย เมื่อผลสุก เปลือกของฝักจะแข็งและแตกออกเพื่อปล่อยเมล็ด
วิธีปลูก ต้นยี่โถ ปลอดภัย
การขยายพันธุ์:
- ปักชำกิ่ง: เป็นวิธีที่นิยมและง่ายที่สุด
- เลือกกิ่ง: เลือกกิ่งกึ่งแก่กึ่งอ่อน ยาวประมาณ 15-20 เซนติเมตร (6-8 นิ้ว) ตัดใต้ข้อเตรียมกิ่ง: เด็ดใบล่างออก เหลือใบบน 2-3 คู่ จุ่มโคนกิ่งในน้ำยาเร่งราก (ถ้ามี)ปักชำ: ปักกิ่งชำลงในวัสดุปลูกที่ระบายน้ำได้ดี เช่น ทรายผสมขี้เถ้าแกลบ หรือพีทมอส รดน้ำให้ชุ่มดูแล: วางในที่ร่มรำไร รดน้ำให้ชุ่มชื้นอยู่เสมอ รากจะงอกภายใน 4-6 สัปดาห์
- ตอนกิ่ง: ทำได้เช่นกัน แต่ไม่นิยมเท่าการปักชำ
สถานที่ปลูก:
- ต้นยี่โถ ชอบ แดด ไหม?: ยี่โถชอบ แดดจัด ควรปลูกในที่ที่ได้รับแสงแดดเต็มวัน อย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงต่อวัน
- ดิน: ดินควร ระบายน้ำได้ดี ดินร่วนปนทราย หรือดินร่วนทั่วไป ก็เหมาะสม หลีกเลี่ยงดินเหนียวที่อุ้มน้ำขัง
- พื้นที่: เลือกพื้นที่ที่มี อากาศถ่ายเทสะดวก และมีพื้นที่เพียงพอให้ยี่โถเติบโต เนื่องจากเป็นไม้พุ่มขนาดกลางถึงใหญ่
การเตรียมดินและปลูก:
- เตรียมดินปลูกลงดิน: ขุดหลุมให้มีขนาดใหญ่กว่ารากต้นกล้าเล็กน้อย ผสมดินปลูกด้วยปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยหมัก เพื่อเพิ่มอินทรียวัตถุและระบายน้ำได้ดี
- เตรียมดินปลูกในกระถาง: เลือกกระถางที่มีรูระบายน้ำ ใช้วัสดุปลูกที่ระบายน้ำได้ดี เช่น ดินผสมกาบมะพร้าวสับ และปุ๋ยหมัก
- ขั้นตอนการปลูก:
- นำต้นกล้าออกจากถุงเพาะอย่างเบามือ
- วางต้นกล้าลงในหลุมปลูก หรือกระถาง ให้ระดับดินเดิมเสมอกับผิวดินใหม่
- กลบดิน และกดดินรอบโคนต้นเบาๆ
- รดน้ำให้ชุ่ม
การดูแลรักษาต้นยี่โถ:
การให้น้ำ:
- ช่วงแรกหลังปลูก: ควรรดน้ำ ทุกวัน เพื่อให้ดินชุ่มชื้นสม่ำเสมอ ช่วยให้รากตั้งตัวได้เร็ว
- เมื่อต้นโตแล้ว: รดน้ำ ปานกลาง เมื่อดินเริ่มแห้ง สังเกตดินผิวด้านบนแห้ง ค่อยรดน้ำอีกครั้ง อย่าปล่อยให้ดินแฉะ เพราะอาจทำให้รากเน่าได้
- ฤดูหนาว: ลดปริมาณการให้น้ำลง เนื่องจากยี่โถต้องการน้ำน้อยลงในฤดูนี้
การให้ปุ๋ย:
- ปุ๋ย: ให้ปุ๋ยสูตรเสมอ เช่น 16-16-16 หรือ 15-15-15 เพื่อบำรุงต้นและดอก
- ความถี่: ให้ปุ๋ย ปีละ 2-3 ครั้ง ในช่วงฤดูเจริญเติบโต (ฤดูฝน หรือช่วงที่ต้นกำลังแตกใบอ่อนและออกดอก)
- วิธีการ: หว่านปุ๋ยรอบโคนต้น แล้วรดน้ำตาม หรือใช้ปุ๋ยละลายน้ำรด
การตัดแต่งกิ่ง:
- ตัดแต่งกิ่งทั่วไป: หลังดอกโรย ควรตัดแต่งกิ่งที่แห้ง กิ่งที่เป็นโรค กิ่งก้านที่แน่นทึบเกินไป เพื่อให้ทรงพุ่มโปร่ง อากาศถ่ายเทสะดวก และกระตุ้นการแตกกิ่งใหม่และออกดอกมากขึ้น
- ตัดแต่งดอกที่โรยแล้ว: หมั่น เด็ดดอกที่โรยแล้ว ทิ้ง เพื่อให้ต้นดูสวยงาม และกระตุ้นให้เกิดดอกใหม่
การป้องกันและกำจัดโรคและแมลง:
- โรค: ยี่โถค่อนข้างทนทานต่อโรค แต่หากปลูกในที่อับชื้น หรือดินแฉะ อาจพบ โรครากเน่า หรือ โรคใบจุด ได้ ควรดูแลเรื่องการระบายน้ำให้ดี และตัดแต่งกิ่งให้โปร่ง
- แมลง: แมลงศัตรูพืชที่พบบ่อย เช่น เพลี้ยแป้ง เพลี้ยหอย หนอนกินใบ หากพบการระบาดไม่มาก ให้ใช้มือจับออก หรือฉีดพ่นด้วยน้ำสบู่ หากระบาดรุนแรง อาจใช้สารเคมีกำจัดแมลง แต่ควรระมัดระวังเรื่องความเป็นพิษของยี่โถด้วย
- การป้องกัน: หมั่นตรวจดู ต้นยี่โถอย่างสม่ำเสมอ หากพบโรคหรือแมลง ควรรีบกำจัดตั้งแต่เนิ่นๆ ปลูกในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม อากาศถ่ายเทสะดวก ก็ช่วยลดปัญหาโรคและแมลงได้
ต้นยี่โถกับข้อควรระวังเรื่องพิษ
สำคัญมาก: ย้ำอีกครั้งว่า ทุกส่วนของยี่โถมีพิษ โดยเฉพาะ น้ำยางสีขาว ที่ไหลออกมาจากส่วนต่างๆ ของต้น ควร ระมัดระวัง ในการปลูกและดูแล สวมถุงมือ ทุกครั้งเมื่อทำการตัดแต่งกิ่ง หรือสัมผัสยี่โถ ล้างมือให้สะอาด ทันทีหลังสัมผัส ปลูกให้ห่างจากเด็กเล็กและสัตว์เลี้ยง และ ห้ามรับประทาน ส่วนใดส่วนหนึ่งของยี่โถโดยเด็ดขาด
ต้นยี่โถ ปลูกในบ้านดีไหม?
ไม่แนะนำให้ปลูกยี่โถภายในบ้าน เนื่องจาก ความเป็นพิษ ที่เป็นอันตรายต่อคนและสัตว์เลี้ยง รวมถึง ความต้องการแสงแดดจัด และ พื้นที่ที่จำกัด ในบ้าน หากต้องการปลูกยี่โถ ควรปลูกภายนอกบ้าน ในบริเวณที่เหมาะสม และดูแลด้วยความระมัดระวัง หรือเลือกปลูก ไม้มงคลชนิดอื่นที่ปลอดภัยกว่า สำหรับการปลูกในบ้าน
ต้นยี่โถ กับ ฮวงจุ้ย
ในทางฮวงจุ้ย ความเชื่อเกี่ยวกับต้นยี่โถมีความแตกต่างกัน บ้างมองว่าเป็นไม้มงคลที่ช่วยปกป้องบ้านจากพลังงานด้านลบและสิ่งชั่วร้าย ด้วยคุณสมบัติที่เป็นพิษ แต่บางตำราก็มองว่ายี่โถมีพลังหยินสูงเกินไป และกลิ่นดอกอาจส่งผลต่อสุขภาพ ทำให้ไม่นิยมปลูกในบ้านโดยตรง หากต้องการปลูกตามหลักฮวงจุ้ย ควรวางไว้นอกรั้วบ้านเพื่อป้องกันพลังงานไม่ดีเข้าสู่ตัวบ้าน และควรพิจารณาสีของดอก โดยสีชมพูและแดงเชื่อว่านำโชคลาภ ส่วนสีขาวนำความสงบ
อ่านบทความดีๆกันแล้ว
แล้วอย่าลืม แอดไลน์ มาเป็นเพื่อนกัน เพื่อให้ท่านไม่พลาดข่าวสารและโปรโมชั่นดีๆจากทางร้าน
